Tajemnicze ruiny w pobliżu Jodłownika
Pałac Jodłownicki jest dobrze znany mieszkańcom regionu, ale czy ktoś słyszał o zamkach nieopodal naszej miejscowości? Niewielu wie, że w okolicach Przełęczy Woliborskiej znajdują się ruiny dwóch zamków. Jeden z nich wznosił się na Górze Garncarz, skąd roztacza się widok na Nową Rudę, drugi natomiast na Górze Zamkowej, około 3 kilometrów od Jodłownika.
Zamek Quingenburg – strażnik „Piekielnej Drogi”
Zamek Quingenburg to pozostałości warowni położonej w centralnej części Gór Sowich, w Sudetach Środkowych, na terenie dzisiejszego województwa dolnośląskiego. Ruiny zamku można odnaleźć przy drodze prowadzącej w kierunku Przełęczy Woliborskiej – są to rozrzucone na północnym stoku góry głazy i fragmenty murów.
Droga, nad którą niegdyś stała strażnica, była ważnym szlakiem handlowym łączącym Śląsk z Czechami i dalej z południem Europy. Nazywano ją „Piekielną Drogą”, a zamek pełnił funkcję jej ochrony i kontroli. Wstępne badania archeologiczne przeprowadzone w 1993 roku odsłoniły jedynie nieliczne pozostałości zabudowy.
Architektura zamku
Zamek został wzniesiony na szczycie Garncarza (644 m n.p.m.), na podłożu z gnejsowych skał, otoczony lasem świerkowym regla dolnego. Wzniesiony pod koniec XIII wieku, prawdopodobnie jako strażnica, miał kształt nieregularnego owalu. Warownia składała się z zamku górnego, zamku dolnego oraz dziedzińca wewnętrznego. Całość zajmowała powierzchnię około 700 m².
W centralnej części przypuszczalnie znajdowała się okrągła wieża, a budynek mieszkalny mógł być ulokowany w narożniku dziedzińca. Zamek otaczał solidny kamienny mur obronny. Na ciasnym dziedzińcu znajdowały się również stajnie, zabudowania gospodarcze, pomieszczenia dla załogi oraz wartownia. Wjazd do zamku prawdopodobnie znajdował się od strony wschodniej.
Historia zamku
Zamek został prawdopodobnie wzniesiony w połowie XIII wieku z polecenia księcia Bolka I Świdnickiego jako część systemu umocnień granicznych. W drugiej połowie XIV wieku przeszedł pod panowanie czeskie. Podczas wojen husyckich został zdobyty i zniszczony przez husytów, a od tamtej pory stopniowo popadał w ruinę. Pod koniec XV wieku przejęli go rycerze-rabusie, którzy napadali na okoliczne miejscowości. W odpowiedzi na ich działania zamek został zdobyty i zburzony przez wojska Macieja Korwina, dowodzone przez Georga von Steina.
Pod koniec XVIII wieku ruiny zamku zostały niemal całkowicie zrównane z ziemią. Obiekt, niegdyś ważny strategicznie, stał się jedynie wspomnieniem dawnej potęgi.
Dojście do ruin zamku
Aby dotrzeć do ruin zamku Quingenburg, należy kierować się drogą nr 385 z Nowej Rudy do Ząbkowic Śląskich. W Woliborzu należy skręcić w lewo w drogę nr 384 na Bielawę i kontynuować wspinaczkę na przełęcz. Na pierwszym ostrym zakręcie w lewo (oznaczonym znakiem |<<<<|) droga 384 przecina leśny dukt – tutaj można zostawić samochód i dalej udać się pieszo.
Zamek Hannigburg – warownia na Górze Zamkowej
Zamek Hannigburg znajdował się na jednym z północno-wschodnich ramion Gór Sowich, na niższym wierzchołku Zamkowej Góry (605 m n.p.m.). Tradycja wiąże jego powstanie z działalnością fortyfikacyjną Bolka I Świdnickiego, jednak brak zachowanych dokumentów potwierdzających tę teorię.
Pierwsze wzmianki o zamku pojawiły się dopiero pod koniec XIX wieku. W okresie międzywojennym odnaleziono na jego terenie fragmenty ceramiki średniowiecznej. Po II wojnie światowej obiekt pozostawał zapomniany, aż do 1987 roku, kiedy to ukazała się wzmianka na jego temat w czasopiśmie „Karkonosz”. W latach 1988–1993 prowadzono prace archeologiczne, które pozwoliły częściowo zrekonstruować pierwotny układ warowni.
Zachowane elementy zamku
Do dzisiaj przetrwały pozostałości cylindrycznej wieży wzniesionej z gnejsowych bloków spojonych zaprawą wapienną. Wieża miała średnicę 11,5 m i zachowała się do wysokości 1,2 m. W jej wnętrzu znajduje się wydrążona w skale piwnica o głębokości 4,4 m, prawdopodobnie pełniąca funkcję lochu.
Podczas badań odkryto również fragmenty wału o długości ponad 30 m i szerokości 3–6 m. Znalezione zabytki, takie jak podkowy i gotycki klucz, wskazują na intensywną aktywność w tym miejscu w XIII–XV wieku.
Dojście do ruin zamku Hannigburg
Podobnie jak w przypadku zamku Quingenburg, aby dostać się do ruin Hannigburga, należy kierować się drogą nr 385 w stronę Przełęczy Woliborskiej. Po minięciu parkingu na szczycie przełęczy, należy kontynuować zjazd serpentynami. Po około 1 km, po prawej stronie znajduje się drugi parking, skąd najlepiej rozpocząć pieszą wędrówkę.
Podsumowanie
Choć ruiny zamków Quingenburg i Hannigburg nie są szeroko znane, stanowią cenny element historycznego dziedzictwa Dolnego Śląska. Były świadkami ważnych wydarzeń i pełniły kluczowe funkcje w systemie obronnym regionu. Dziś, ukryte wśród gęstych lasów Gór Sowich, czekają na odkrycie przez miłośników historii i pasjonatów turystyki.